خسرو اباد
موقعیت و تاریخچه: روستای خسروآباد، از توابع بخش چنگ الماس (جنگلناس) شهرستان بیجار در استان کردستان، با مختصات جغرافیایی 47 درجه و 37 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 31 دقیقه عرض شمالی، در 45 کیلومتری بیجار و 135 کیلومتری مرکز استان (سنندج) واقع شده است. این روستا از شمال به کوه قازیله، از شمال غرب به کوه دو کوهه و از جنوب به کوه هزار لیلی محدود میشود. ارتفاع روستای خسروآباد گروس از سطح دریا 1840 متر است و اقلیمی سرد و خشک دارد؛ آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و مطبوع و در زمستان سرد و خشک میباشد. رودخانة پرآبی نیز از جنوب آبادی میگذرد. تاریخ بنای روستای خسروآباد به اواخر دورة زندیه و اوایل دورة قاجاریه مربوط میشود. اما وجه تسمیة خسروآباد بدان جهت است که خسروخان اردلان، والی کردستان در زمان آقامحمدخان قاجار، در توسعه و آبادانی روستا و ایجاد بناها و ساختمانهای عامالمنفعه و نیز قلعة داخل روستا نقش مؤثری داشته است. قلعه و مقبرة مادر امیر علایی و مدرسة قدیم، از آثار دوره قاجاریه است. این روستا از آبادیهای بسیار زیبای کردستان و ایران میباشد. مردم روستای خسروآباد به زبان کردی سخن میگویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. الگوی معیشت و سکونت: براساس نتایج سرشماری سال 1375، این روستا 928 نفر جمعیت داشته است که در سال 1385 به 1000 نفر افزایش یافته است. درآمد اکثر مردم روستای خسروآباد از فعالیتهای زراعی و دامداری تأمین میشود و گروهی از مردم روستا در بخش خدمات و تولید صنایع دستی از جمله قالیبافی اشتغال دارند. کشت دیم و آبی در روستا رواج دارد و باقی اراضی روستا به صورت مرتع و بوتهزار است. مهمترین محصولات زراعی شامل گندم، جو، نخود و یونجه است. باغداری در روستا رونق دارد و انگور، زردآلو و سیب از انواع محصولات سردرختی آن به شمار میآید. هندوانه، گوجهفرنگی و خیار نیز از محصولات جالیزی روستا است. مراتع سرسبز و حاصلخیز موجب رونق دامداری گردیده و تولید انواع محصولات دامی و فرآوردههای لبنی را در روستا امکانپذیر نموده است. روستای کوهستانی خسروآباد گروس در دشت استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. جاذبه های گردشگری: معماری قدیمی (خانههای خشت و گلی) روستای خسروآباد یکی از جاذبههای بینظیر روستا و استان کردستان است. کوههای بلند اطراف روستا، مراتع سرسبز، رودخانة پرآبی که از جنوب روستا میگذرد، با انواع درختان برافراشته چنار، سرو، صنوبر و انواع گیاهان دارویی گل گاوزبان، گل سفید، شیرین بیان، خاکشیر، گل شقایق، گل بابونه، گل ختمی، آویشن، گل زرد و گون، از زیباییهای شگفتانگیز طبیعت این روستا به شمار میروند. قلمرو این روستا زیستگاه جانورانی از قبیل گرگ، شغال، روباه، کفتار، خرگوش و انواع پرندگانی مانند کبک، بلدرچین، شاهین و شانهبسر میباشد. مسجد خسروآباد که قدمت آن به دورة قاجاریه میرسد، به احتمال زیاد توسط خسروخان اردلان والی کردستان، ساخته شده است. یکی دیگر از بناهای قدیمی و ارزشمند روستا، قلعهای است که فقط قسمتهایی از آن در ضلع شرقی باقی مانده است. چهار طاق و مقبرة حاج اللهیار خان امیر علایی با گنبدی زیبا از دیگر آثار برجای مانده در روستای خسروآباد گروس است. منزل قدیمی امیرعلایی که در حال حاضر، فقط سردر خشتی و چند اتاق از آن باقی مانده، از آثار تاریخی و قدیمی این روستا است. زورآزمایی از جمله ورزشهای محلی روستا است. قالیبافی نیز مهمترین هنر و صنعت دستی مردم خسروآباد میباشد. موسیقی رایج در روستای خسروآباد گروس شامل انواع نغمهها و ترانههای محلی است. دهل مهمترین ساز این روستا است. مردم روستای خسروآباد گروس مانند دیگر مناطق کردنشین از لباسهای بومی و محلی استفاده میکنند. رنگهای شاد و طرحهای متنوع ویژگی بارز پوشاک مردم روستای خسروآباد است. پوشش مردان شامل چوخه و رانک است که پارچه کم عرض آن، با کرک بز (مرغز) بافته میشود. از دیگر لباس مردان دستار و پیراهن (از جنس پنبه) است. پاپوش آنان نوعی گیوه است. زنان روستا پیراهن بلند، قبا و نیم تنه یا سخمه میپوشند و کلاهی به نام فنیس یا تاس کلاه که با روسریهای ابریشمی کلاقهای پیچیده شده، بر سر میگذارند. دوینه از جمله غذاهای محلی رایج روستای خسروآباد گروس است. مهمترین سوغات این روستا انگور، کشمکش و قالیهای دستبافت است.