سی و سه پل
سیوسه پل بهعنوان یکی از مشهورترین جاهای دیدنی اصفهان شناخته میشود؛ بهطوری که بسیاری از ما این شهر زیبا را با آن میشناسیم. اگرچه امروز با خشک شدن آب زایندهرود، سی و سه پل نیز دیگر حال و هوای گذشته را ندارد؛ ولی این پل همچنان بهعنوان یکی از نمادهای شهر اصفهان شناخته میشود. این پل در طول تاریخ با نامهای مختلفی خوانده شده است که از جمله آنها میتوان به پل شاهعباسی، پل اللهوردی خان، پل جلفا، پل چهل چشمه و پل سیوسه چشمه اشاره کرد.
سی و سه پل علاوه بر زیبایی مسحور کنندهاش، بهعنوان طولانیترین پل روی زایندهرود شناخته میشود. این اثر در تاریخ ۱۵ دی سال ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۱۰ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
روی این رودخانه پلی وجود دارد که تماما از آجر ساختهشده و عرض آن از تمام پلهای رم بیشتر است و طول آن حداقل سه تا چهار برابر آن پلها است. معماری این پل بهطرز عجیبی انجامگرفته و دو طرف آن طاقنماهایی وجود دارد که مردم از زیر و بالای آن عبور میکنند. آنچه بیشتر نظر ایشان را جلب میکند، راهروهای پل است که تقریبا همسطح قرار گرفته و زمزمهی آب در طبقهی زیرین پل بهخصوص در تابستانهای گرم بسیار خوشآیند است.
پل سی و سه پل یا پل اللهوردی خان با قدمتی که به دوران حکومت شاه عباس اول صفوی بازمیگردد، با نظارت و هزینه سردار معروف صفوی، اللهوردی خان، روی زایندهرود ساخته شد. ساخت بنای سی و سه پل در سال ۱۰۰۸ هجری و در دوازدهمین سال سلطنت شاه عباس اول مطرح شد و در سال ۱۰۱۱، اللهوردی خان اوندیلادزه گرجی مامور اتمام آن شد. معمار سی و سه پل نیز استاد حسین بنا اصفهانی بود که پسر او شاهکارهایی نظیر مسجد شیخ لطفالله را ساخته است.
شاعر زمان شاه عباس به نام شیخ علینقی کمرهای هم در یکی از اشعار خود زمان ساخت پل را ۱۰۰۵ هجری عنوان کرده است.
سی و سه پل در طول تاریخ محلی برای اجتماع شاعران، بزرگان، رجال و سایر مردم و همچنین برگزاری جشنها و مراسمهای گوناگون بوده است که برخی از آنها شامل موارد زیر میشود:
جشن آب پاشان یا آب ریزان: ریختن آب و گلاب روی یکدیگر در ۱۳ تیرماه
مراسم خاج شویان: مراسمی مخصوص ارامنه اصفهان در دوران صفویه
جشن نوروزی: هفت روز جشن نوروزی در عصر صفوی همراه با چراغانی و گلریزان
نظریههای زیادی در رابطه با عدد ۳۳ وجود دارد که یکی از آنها به ارتباط میان تبار گرجی اللهوردی خان و الفبای ۳۳ حرفی گرجی اشاره دارد. عدهای این نظریه را کاملا رد کردهاند، چون سی و سه پل ابتدا ۴۰ دهانه داشت.
برخی دیگر از کارشناسان بر این باور هستند که عدد ۳۳ مربوط به آناهیتا، الهه آب است و این پل در واقع نمادی از آناهیتا، الهه آب بوده است.