آتشگاه اصفهان
آتشگاه اصفهان یا کوه آتشگاه از بناهای تاریخی شهر اصفهان و خمینی شهر (بلوک ماربین) و از یادگارهای ایران باستان است. این مجموعه دارای پیشینه تاریخیِ کهنی است و در زمانهای گونا گونی از آن بهره بردهاند. کوه آتشگاه فعلی در سده مکانی مقدس و محل دفن طهمورث پیامبر بوده که در حدود سدهٔ ششم پیش از میلاد بنا بر گفتهٔ طبری زندگی میکردهاست. همچنین دارای تونل مخفی به کهندژ خمینی شهر بوده و یکی از مراکز مهم نگهداری گنجینهها در زمان حمله اسکندر مقدونی به ایران بهشمار میرفتهاست.
این تپه از جنس سنگهای رسوبی است. تراز پایینی آن در ارتفاع ۱۶۱۰ متر از سطح دریا (حدود ۵۰ متر بالاتر از تراز مرکز شهر اصفهان) و فراز آن در ارتفاع ۱۷۱۵ متری از سطح دریا واقع شدهاست. این تپه از نظر زمینشناسی در دوره کرتاسه تشکیل شدهاست.
بافتِ ساختمانیِ این مجموعه از لایههای خشتی است. میانِ دو ردیف خشت را هم یک لایه نازکِ نِی (که از رودخانه آورده میشده) قرار میدادند تا بر استحکامِ آن بیفزایند. پایههای بزرگ و خشتیِ بنا تقریباً از میانهٔ تپهٔ آتشگاه آغاز میشوند و در بالا به ستونهایی محکم و قابلِ اعتماد تبدیل میشدند که در گذشته اتاقهایی نیز بر رویِ آنها قرار داشتهاست.
امروزه در نگهداری از این مجموعه توجهی صورت نمیگیرد. در بافتِ ساختمانهای این بنا میتوان سوراخهای زیادی را دید که به دستِ گنج یابان کنده شدهاست. بازدید کنندگان نیز خود باید راهِ بالا رفتن را انتخاب کنند و با توجه به ساختار تپه و خشتی بودنِ این سازه، سرعتِ تخریب بوسیله بازدیدکنندگان -بهویژه در روزهای بارانی- بیشتر میشود.
ین آتشدان دارای ۷ پنجره بزرگ قدی و یک در ورودی است که آتش درون آن از تمامی جهات قابل دید ، بوده است . ارتفاع ورودی آن به اندازه چند پله از سطوح اطراف است و بطور کامل بر تمامی مجموعه و کوه ، اشراف دارد. در داخل آن در بالای در و تمامی پنجره ها طاقچههایی قرار دارند. مجموعه آتشگاه اصفهان در طول تاریخ به عنوان یکی از جایگاه های آتش مقدس و در دوران های اخیر به دلیل موقعیت مذهبی و تفریحی همواره مورد توجه مردم اصفهان و همینطور مسافران این شهر بوده است.